بازسازی شورای امنیت سازمان ملل در حقوق بین الملل : فرصتها وچالشها

یکی از وظایف اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد در انجام مسئولیت اولیه این ارگان جهت حفظ صلح و امنیت بین المللی برقراری صلح بر اساس فصل ششم منشور ملل متحد و فیصله دادن به اختلافات بین المللی است . بی تردید اختلاف، کشمکش و نزاع بر سر حفظ حقوق، یا کشورگشایی و طمع به حقوق دیگران و... از ویژگیهای واقعی جامعه بشری و نظام بین المللی بوده است و با وجود تعدد مصلحان الهی و بشری و دعوت به صلح و رفع اختلاف و عهدنامه های گوناگون مبنی بر تعاون و تفاهم و فیصله مسالمت آمیز اختلافات، صحنه تاریخ لحظه ای از اختلاف، کشمکش و یا بحران خالی نبوده است. ولی بدون شک پیشگیری از اختلاف و فیصله دادن به اختلافات موجود و توجه به امنیت جهانی و آرامش بین المللی از ویژگیهای برجسته جامعه انسانی و عاملی موثر در بهبود روابط میان دولتها است . پس از جنگ جهانی دوم و تاسیس سازمان ملل متحد، حفظ صلح و امنیت بین المللی و فیصله مسالمت آمیز اختلافات بین المللی و بحرانها (وضعیتها) از اهداف اولیه و بنیادین منشور ملل متحد محسوب گردید، و ارکان اساسی سازمان ملل متحد یعنی شورای امنیت ومجمع عمومی به ترتیب عهده دار فیصله قضایی و شبه قضایی اختلافات و بحرانها و وضعیتهای بین المللی گردیدند . در این بین، نقش روز افزون و حساس شورای امنیت در فیصله اختلافات بین المللی و اعمال نفوذ قدرتهای بزرگ بر کشورهای در حال توسعه و اسلامی و جهان سوم از طریق شورای امنیت عنایت اندک نویسندگان حقوق بین الملل به فصل ششم منشور ملل متحد در باب فیصله مسالمت آمیز اختلافات بین المللی، ابهام تفسیر و رابطه مواد منشور ، طرفیت مکرر ایران در قضایای مطروحه درشورای امنیت و وظیفه اصلی شورای امنیت یعنی حفظ صلح و امنیت بین المللی قابل توجه است . در این میان چند سوال نیز ایجاد می شود ازجمله اینکه آیا ساختار فعلی شورای امنیت که بر اساس منشور سازمان ملل متحد طراحی شده است توانسته و می تواند صلح و امنیت جهانی را برقرار سازد؟ همچنین سوالات فرعی دیگری نیز به نظر می رسد آیا لازم است در بافت اعضاء دائم فعلی تغییری ایجاد شود؟ و نقش ایران در بازسازی ساختار شورای امنیت چه می تواند باشد؟ بررسی و تحلیل سوالات فوق فرضیه ای را مشخص میکند که ساختار فعلی شورای امنیت تا کنون نتوانسته عمدتا صلح و امنیت جهانی را به شکل مناسبی تامین کند و در این راستا لازم است به شکل حقوقی باز سازی شود.در واقع این فرضیه نیز راهگشای یافته ماست که گرچه سازمان ملل متحد در مواردی توانسته تصمیمات موفقی را ارائه کند اما روند فعالیت های شورای امنیت موفقیت آمیز نبوده و از وظایف قراردادی و تعهدات خویش به دور مانده است از این رو باید نگرشی تازه در مورد این رکن سازمان اعمال شود.